اثربخشی طرحواره درمانی در درمان زنان مبتلا به افسرده خویی:کاهش شدت افسردگی،ناامیدی،طرحواره ناسازگارانه اولیه و افزایش عزت نفس و خودکارآمدی

هدف: طرحواره های ناسازگار اولیه نقش مهمی در شکل گیری و تداوم اختلالات روانشناختی مزمن دارند. افسرده خویی بعنوان یکی از اختلالات افسردگی مزمن که پاسخدهی اندکی به درمانهای رایج حوزه شناختی ـ رفتاری داشته است و با توجه به یافته های تحقیقی مبنی بر ارتباط بین طرحواره های ناسازگار اولیه با ویژگیهای بارز اختلال افسرده خویی مثل ناامیدی، عزت نفس پایین، خودکارآمدی کم، پژوهش حاضر به بررسی اثر بخشی طرحواره درمانی در کاهش شدت افسردگی، ناامیدی، طرحواره ناسازگار اولیه، افزایش خودکارآمدی و عزت نفس زنان مبتلا به افسرده خویی پرداخت. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه تک موردی با حجم نمونه 6 زن بود که براساس طرحa/b با پیگیری انجام شد. آزمودنی ها با روش نمونه گیری هدفمند از سه مرکز درمانی روانپزشکی انتخاب شدند. انتخاب آزمودنیها براساس ملاکهای ورود و خروج و تشخیص روانپزشک با استفاده از مصاحبه بالینی ساختار یافته برای اختلالات iv ـ dsm (cv ـ scid) صورت گرفت. بیماران به شکل تصادفی دو به دو و به فاصله یک هفته از یکدیگر به ترتیب سه جلسه ارزیابی خط پایه، 16 جلسه طرحواره درمانی و سه جلسه پیگیری را پشت سر گذاشتند. اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه افسردگی بک (ii ـbdi )، مقیاس ناامیدی بک (bhs)، مقیاس عزت نفس رزنبرگ، مقیاس خودکارآمدی شرر و پرسشنامه طرحواره یانگ ـ شکل کوتاه جمع آوری شد. به منظور اثربخشی از تحلیل چشمی نمودارها، آزمون اندازه اثر برای معناداری آماری، درصد بهبودی و رسیدن به زیر نقطه برش یا میانگین برای معناداری بالینی استفاده شد. یافته ها: ارزیابی پس از درمان نشان داد که هیچیک از بیماران واجد تشخیص اختلال افسرده خویی نبودند. شدت افسردگی 4 بیمار به زیر نقطه برش (13) و2 بیمار نزدیک به نقطه برش (14) رسید بیماران در مجموع در کاهش شدت افسردگی به اندازه اثر 13/2 و 60 درصد بهبودی، در کاهش ناامیدی به اندازه اثر 54/3 و 61 درصد بهبودی، در افزایش عزت نفس به اندازه اثر 82/2 و 55 درصد بهبودی، در افزایش خودکارآمدی به اندازه اثر 59/2 و 41 درصد بهبودی و در کاهش طرحواره های ناسازگار اولیه به اندازه اثر 56/2 و 59 درصد بهبودی رسیدند. نتیجه گیری: طرحواره درمانی در کاهش شدت افسردگی، ناامیدی و طرحواره های ناسازگارانه و افزایش عزت نفس و خودکارآمدی زنان مبتلا به افسرده خویی اثر بخش بود